انواع مالیات در ایران شامل 2 دسته کلی مالیات مستقیم و غیر مستقیم می شود. مالیات مستقیم خود به 2 نوع و مالیات غیر مستقیم به 3 نوع تقسیم می شوند. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا یکبار برای همیشه به بررسی کامل این موضوع بپردازیم و با انواع مدل های مالیات در کشور ایران بیشتر آشنا شویم.
مالیات چیست؟
آشنایی با انواع مالیات برای هر شهروندی که به نحوی در هر کشوری زندگی می کند، یک موضوع بسیار مهم است. چراکه از نظر قانون، همه افراد اعم از خارجی ها که به نحوی کسب درآمد می کنند، می بایست متناسب با شغل و درآمدی که دارند، درصدی از سود خود را به دولت پرداخت کنند. مالیات، یک قانون مهم در اکثر کشورهای جهان است که بنابر آمارها، در 195 کشور به رسمیت شناخته شده است. این قانون برای کلیه شخصیت های حقیقی (فرد) و حقوقی (شرکت ها) اعمال می گردد. در ایران برای انواع مالیات، ضرایب مختلفی تعریف شده اند که سعی می کنیم در ادامه این مطلب به صورت خلاصه به آن بپردازیم.
قبل از اینکه بخواهیم با انواع مالیات در ایران آشنا شویم، بهتر است کمی راجع به مفهوم و تعریف آن صحبت کنیم. به طور خلاصه در مورد چیستی مالیات باید گفت: مالیات که با عنوان Tax نیز شناخته می شود، منبع درآمد دولت ها برای تامین مالی خدمات عمومی و زیرساخت هایشان است که در هرکشوری، بسته به ساختار دولت و نظام، به شیوه ها و مقادیر مختلفی اخذ می گردد. به عنوان مثال در ادامه نسبت به مقایسه مالیات بردرآمد حقوق در کشور ایران و آلمان می پردازیم تا درک بهتری از تفاوت سیستم مالیاتی کشورهای مختلف داشته باشید:
کشور ایران:
| میزان درآمد (تومان) | ضریب مالیات سال 1402 بر حقوق (سالانه) |
| تا 120 میلیون | معاف |
| 120 – 168 میلیون | 10 درصد |
| 168 – 276 میلیون | 15 درصد |
| 276 – 408 میلیون | 20 درصد |
| + 408 میلیون | 30 درصد |
کشور آلمان:
| میزان درآمد (یورو) | ضریب مالیات بر حقوق (سالانه) |
| تا 9984 | معاف |
| 9985 – 58596 | 14 الی 42 درصد |
| 58597 – 277825 | 42 درصد |
| +277825 | 45 درصد |
بیشتر بخوانید : مالیات بر ارزش افزوده
انواع مالیات در ایران کدامند؟
یکی از مهم ترین پرسش هایی که ممکن است اکنون برای شما ایجاد شده باشد، آن است که انواع مالیات چیست؟ در پاسخ باید گفت برحسب اینکه چه کشوری مدنظر شما خواهد بود، مدل های مختلف مالیات متفاوت هستند. به عنوان مثال، در کشور آلمان بیش از 10 نوع مالیات تعریف شده است.
برای بررسی انواع مالیات در ایران، 2 دسته بندی کلی وجود دارد که هرکدام به زیر شاخه های مختلفی تقسیم می شوند. این دو گروه عبارتند از:
- مالیات مستقیم: مالیات هایی که مستقیما از درآمد یا دارایی افراد کسر می شوند. این نوع مالیات ها ممکن است به صورت ماهانه، فصلی و سالانه به خزانه دولت واریز شوند. به عنوان مثال می توان به مالیات بر فروش یا ارث و درآمد اشاره کرد.
- مالیات غیر مستقیم: این مدل مالیات، نوعی از هزینه هایی هستند که به قیمت کالا و خدمات اضافه شده و از سوی فرد به عنوان واسطه به دولت واریز می شود. از جمله این مالیات می توان به مالیات ارزش افزوده اشاره کرد که از جمله انواع مالیات در حسابداری فصلی به شمار می آیند.
بیشتر بخوانید : مالیات بر خانه های خالی
انواع مالیات مستقیم و غیر مستقیم در ایران چیست؟
همانطور که گفتیم، انواع مالیات در 2 دسته مستقیم و غیرمستقیم، خود به مدل های مختلفی تقسیم می شوند. در معرفی هرکدام از این موارد می توان گفت:
انواع مالیات مستقیم در ایران
مالیات مستقیم خود به 2 مدل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم می شود.
مدل اول شامل مالیات بر ارث و مالیات بر حق تمبر است.
مدل دوم شامل مالیات بر درآمد املاک، کشاورزی، حقوق، مشاغل، اشخاص حقوقی، درآمد اتفاقی و جمع درآمد ناشی از منابع مختلف درآمدی می باشد. برخی از مهم ترین نوع مالیاتی که می توان در این بخش معرفی کرد عبارتند از:
- مالیات بر حق تمبر: این مالیات با الصاق تمبر بر مدارک مودی دریافت می شود. شما می توانید آن را به صورت حق تمبر در برگ های چک بانکی نیز مشاهده کنید.
- مالیات بر ارث: این مالیات براساس ماده 17 قانون مالیات های مستقیم تعریف شده و به اموال منقول و غیرمنقول به ارث رسیده از فرد متوفی اشاره کرد. اموال مشمول در ماده 19 ق.م.م ذکر شده اند.
- مالیات بر درآمد حقوق: این مدل مالیاتی به درآمد و دارایی های افراد حقیقی و حقوقی مربوط می شود. نرخ مالیات براساس شغل فرد متفاوت بوده و ضرایب آن در جدولی که بالاتر اشاره کردیم، بیان شد.
- مالیات بر درآمد مشاغل: همچنین به صاحبان مشاغلی که در یک فعالیت اقتصادی مشغول هستند، مطابق ماده 93 ق.م.م مالیات تعلق خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید : محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان 1402
انواع مالیات غیر مستقیم در ایران
همچنین به طور خلاصه راجع به انواع مالیات غیر مستقیم در ایران می توان به 3 مورد اشاره کرد که شامل موارد زیر هستند:
- حقوق و عوارض گمرکی
- مالیات بر مصرف
- مالیات بر ارزش افزوده
بیشتر بخوانید: مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی
پرسش های متداول
برخی از پرسش هایی که ممکن است شما کاربران راجع به انواع مالیات داشته باشید عبارتند از:
- چگونه برای آموزش صفر تا صد امور مالیاتی اقدام کنیم؟
شما می توانید برای آموزش کامل قوانین مالیاتی، از سایت سازمان امور مالیاتی به نشانی tax.gov.ir و یا مقالات این سایت استفاده کنید.
- برای معرفی انواع مالیات بر درآمد به چه مواردی می توان اشاره کرد؟
مالیات بر درآمد خود به 7 مدل مختلف تقسیم می شود که در این مقاله از آنها نام بردیم. شما می توانید با دنبال کردن مقالات این سایت، با تک تک آنها بیشتر آشنا شوید.
- مالیات اشخاص حقوقی در ایران چقدر است؟
به مالیاتی که از جمع درآمدهای موسسات و اشخاص حقوقی جمع آوری می شود، مالیات اشخاص حقوقی می گویند. مقدار مالیات اشخاص حقوقی بنابر ماده 105 قانون مالیات مستقیم، 25 درصد می باشد.
- اهمیت آشنایی با مدل های مختلف مالیاتی چیست؟
انجام تکالیف مالیاتی به منظور جلوگیری از جریمه های آن و نیز رعایت قانون، 2 دلیل اصلی اهمیت آشنایی با انواع مختلف مالیات می باشد.
